برنامه‌ریزی برای یک تغذیه صحیح در ایام ماه مبارک رمضان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است تا هم بتوان با جلوگیری از پرخوری و آشفته خوری، اصل پرهیز را رعایت کرد و هم با تقسیم انرژی و کالری مورد نیاز از زیان‌های کمبود غذایی در امان بود. این مسأله به خصوص در مورد نوجوانان از اهمیت بیشتری برخوردار است.
دستگاه گوارش هر فردی در مدت 11 ماه سال از مواد غذایی مختلف انباشته می‌شود. این دستگاه هم مانند هر عضو دیگری نیاز به استراحت دارد، همان گونه که شب، زمان استراحت جهت رفع خستگی و تجدید قوا در بدن می‌باشد و عدم استراحت مناسب باعث فرسودگی و ناتوانی جسم و روان و به دنبال آن بروز بیماری‌های مختلف خواهد شد.
از طرفی همان طور که می‌دانید پرخوری باعث افزایش وزن و عوارض ناشی از آن خواهد شد. با گرفتن روزه نه تنها می‌توان بر پرخوری و چاقی غلبه کرد، بلکه می‌توان با کنترل خوردن، اراده و نیروی تفکر را نیز در خود تقویت کرد.
بدن انسان برای حفظ سلامتی خود همواره مقدار چربی به عنوان ذخیره انرژی در نقاط مختلف ذخیره می‌کند. ماندن این چربی‌ها به مدت طولانی باعث فشرده شدن آن‌ها می‌گردد. به طور معمول این چربی‌های فشرده قابلیت استفاده زیادی ندارند. روزه داری حتی در افراد لاغر و دارای وزن طبیعی این اجازه را می‌دهد که بدن این چربی‌های فشرده و قدیمی را بسوزاند و فرد فرصتی مناسب برای جایگزینی چربی‌های تازه (بعد از این دوره) پیدا کند.
البته در کنار تمام موارد ذکر شده که تنها قسمتی از فواید روزه داری برای سلامت است، توجه به این نکته مهم است که روزه داری باید از ویژگی‌های خاصی برخوردار باشد تا تعادل سلامت را هر چه بهتر حفظ کند.
متاسفانه اشتباهات زیادی در تغذیه روزه داران دیده می‌شود که نه تنها فواید روزه داری را زیر سوال می‌برد، بلکه باعث وارد آمدن آسیب‌های زیادی به سلامت فرد می‌شود که این امری طبیعی نیست.
برنامه غذایی نامناسب در ماه مبارک رمضان چه عوارضی را به دنبال خواهد داشت؟
- چاقی: مهم ترین عارضه ناشی از روزه داری است که به دنبال مصرف غذاهای نامناسب ایجاد می‌شود.
- افزایش چربی‌های نامطلوب خون مثل کلسترول تام، تری گلیسرید، کلسترول بد (LDL) و اسید اوریک
- یبوست
- نفخ، احساس پُری دستگاه گوارش و سایر مشکلات گوارشی
- بی حوصلگی، خستگی و ضعف حافظه
- لاغری و ضعف و ناتوانی
- کاهش مقاومت بدن در برابر بیماری‌ها
- سردرد و سرگیجه
- سنگ‌های دستگاه ادراری
همان طور که بیان شد این مشکلات به هیچ وجه طبیعی و ناشی از یک روزه داری مناسب و صحیح نیست. بنابراین از مصرف مواد غذایی سرخ کرده، انواع شیرینی (به خصوص زولبیا و بامیه)، دسرهای چرب، غذاهای چرب و شور و نمک دار و انواع سس‌ها و ... و همچنین از مصرف زیاد غذاهای پرحجم مانند آش رشته با پیاز داغ فراوان یا ترید کردن نان در آبگوشت جدا پرهیز کنید تا با مشکل اضافه وزن، افزایش چربی خون و اختلالات گوارشی مواجه نشوید.
اختلالات عصبی مانند بی حوصلگی، اختلال حافظه، گیجی، خستگی و کوفتگی نیز از عوارض روزه داری غلط است.
عوارض فوق می‌تواند به علت کمبودهای تغذیه‌ای ایجاد شود. افت قند خون یکی از عوامل مهم بروز این مشکلات است که معمولا به دلیل عدم مصرف سحری عارض می‌شود.
سوخت و ساز (انرژی لازم) سلول‌های عصبی صرفا از گلوکز (قند) و کربوهیدرات‌ها تامین می‌شود. از طرفی بدن انسان نمی‌تواند به مدت طولانی کربوهیدرات‌ها را ذخیره کند، پس گرسنگی طولانی مدت و عدم مصرف سحری می‌تواند باعث کاهش انرژی لازم برای فعالیت سلول‌های عصبی و در نتیجه ایجاد عوارض ذکر شده شود.
نظرات